Zwerfsteenkoralen van dit genus noemt men ‘orgelpijpkoraal’

vanwege de losse bouw van het kalkskelet (=phaceloïd), dat

uit een groot aantal smalle, cylindrische corallieten bestaat. De

losstaande koraalbuisjes zijn door horizontale, trechtervormige

dwarsbuisjes (tubuli) met elkaar verbonden.

 

 

 

Syringopora fijn type Groningen Syringopora sp. zijaanzicht corallieten Groningen

Syringopora sp. - Zwerfsteen van Groningen

 

Bovenaanzicht corallum.

Syringopora sp. - Zwerfsteen van Groningen

 

Zijaanzicht corallum.

Syringopora sp. bovenaanzicht E.K.Groningen Syringopora 2 zijaanzicht met tubules Hortus Haren

Syringopora sp. - Zwerfsteen van het Engels Kamp in Groningen

 

Van boven gezien vormen sommige corallieten korte schijnkettingen. Deze ontstaan door het gezamelijk aansnijden van corallieten en tubuli. 

Syringopora sp. - Zwerfsteen van Hortus, Haren (Gr.).

 

Overlangs zijn de corallieten (op de foto horizontaal verlopend) door talloze dwarsverbindingen (tubuli) met elkaar verbonden.

 

 

 

Uit een groot aantal zwerfsteenvondsten blijkt dat de onderlinge afstand

van de corallieten sterk kan varieren. Bij sommige Syringopora’s zijn de

corallieten dicht opeengepakt, waardoor er weinig tussenruimte over blijft.

Desondanks blijven de koraalskeletten phaceloïd. Ceroïde vormen,

waarbij de corallieten zo dicht aaneen sluiten dat ze hoekige doorsneden

aannemen, zijn van syringopora’s niet bekend. Juveniele kolonies bezitten

een dendroïde bouw, omdat de losstaande, vertakte corallieten struikvormig

(dendroïd) naar buiten uitwaaieren. Bij meer volgroeide kolonies verlopen

de corallieten zwak divergerend parallel aan elkaar.

 

 

 

Syringopora sp. E.K. Groningen Syringopora sp. zijaanzicht Groningen

Syringopora sp. - Zwerfsteen van het Engels Kamp in Groningen.

 

De divergerende, zeer open, structuur van deze Syringopora duidt op een astogenetisch vroeg ontwikkelingsstadium van de koraalkolonie.

Syringopora sp. - Zwerfsteen van Groningen.

 

Bij meer volgroeide kolonies van Syringopora verlopen de corallieten op min of meer gelijke afstanden, parallel aan elkaar.

 

 

 

De corallieten bezitten in verhouding dikke tot zeer dikke wanden. De

binnenwand is bij sommige soorten glad, maar kan ook gekarteld zijn.

De kartelingen dragen in sommige gevallen korte septale stekels. De

tabulae zijn trechtervormig naar onderen uitgestulpt. Ze vormen samen,

net als bij Syringolites, een smal tubulevormig buisje dat in de coralliet

een enigszins slingerend verloop heeft. Op overlangse doorsneden blijkt

dat het buisje naar een tubule afbuigt en daarmee een doorgaande

verbinding vormt naar een naburige coralliet.

 

 

Syringopora zijaanzicht met tabulae Groningen Syringopora sp. verkiezeld exem. groningen

Syringopora sp. - Zwerfsteen van Groningen.

 

De smalle cylindrische corallieten bevatten talrijke tabulae. Deze zijn sterk trechtervormig naar onderen uitgestulpt. Met elkaar vormen ze in de corallieten smalle buisvormige structuren.

Syringopora sp. - Zwerfsteen van Groningen.

 

Verweerd, sterk verkiezeld koloniefragment. Uit bovenstaand zwerfsteentje blijkt de open bouw van deze koraal, bestaande uit losstaande, cylindrische corallieten, die door dwarsverlopende tubules met elakar verbonden zijn.

 

 

Kolonies van Syringopora bezitten een open skeletstructuur. We kunnen

de bouw van deze koralen zien als een aanpassing aan een weinig

dynamisch zeemilieu met van tijd tot tijd veel slibdeeltjes in het water.

Koraalskeletten van halysieten bezitten vergelijkbare aanpassingen.

Heliolieten die nog beter bestand waren tegen een hoge slibbelasting,

zochten het vooral in massieve kolonievormen met een afwijkende

skeletstructuur.

 

 

De tubuli bij Syringopora zijn in feite porieverbindingen tussen twee

naburige corallieten. Een vergelijkbare verbinding zagen we eerder bij

Priscosolenia met zijn solenia. De porieverbindingen bij deze laatste

danken hun vorm aan een bijzondere geometrie van het kalkskelet.

 

 

 

Syringopora sp. bovenaanzicht groot Haren Syringopora sp. doorsnede corallieten E.K.Groningen

Syringopora sp. - Zwerfsteen van Haren (Gr.).

 

Bovenaanzicht corallum.

Syringopora sp. - Zwerfsteen van het Engels Kamp in Groningen.

 

De corallieten bezitten relatief dikke wanden. Op de binnenzijden ervan zijn korte septale stekels geplaatst. De trechtervormig naar onderen uitgestulpte tabulae vormen concentrische figuurtjes in de corallieten.

Syringopora fijn type Groningen Syringopora sp. 3 verweerd Groningen

Syringopora sp. - Zwerfsteen van Groningen.

 

Bovenaanzicht corallum. Op verschillende plaatsen op het oppervlak zijn door tubules verbonden corallietparen zichtbaar.

Syringopora sp. - Zwerfsteen van Groningen.

 

Tussen de slanke cylindrische corallieten zijn de dwarsverbindingen goed zichtbaar.

 

 

 

Zwerfstenen van Syringopora worden regelmatig verward met kettingkoralen,

vooral kleine exemplaren. Het valse beeld van kettingen wordt bij Syringopora

veroorzaakt doordat aan het afgesleten zwerfsteenoppervlak hier en daar

corallieten met hun tubuli zijn aangesneden. Ze vormen plaatselijk korte

schijnkettingen. In tegenstelling tot echte kettingkoralen zijn bij een ‘ketting’

bij Syringopora nooit meer dan drie, hooguit vier corallieten betrokken.

Bovendien zijn de corallieten bij Syringopora duidelijk anders van vorm

dan bij halysieten.

 

 

 

 

Syringopora 1b bovenaanzicht E.K. Groningen Halysites sp.detail bovenaanzicht E.K. Groningen

Syringopora sp. - Zwerfsteen van het Engels Kamp in Groningen.

 

Op talrijke plaatsen vormen corallieten korte schijnkettingen. Soms worden deze vondsten voor kettingkoralen (halysieten) gehouden.

Kettingkoraal (Halysites sp.) - Zwerfsteen van het Engels Kamp in Groningen.

 

Bij halysieten zijn de corallieten altijd zijdelings met elkaar vergroeid, waardoor korte of langere kettingen gevormd worden.

 

 

 

Van Syringopora zijn een aantal soorten beschreven, waaronder de

bekende, vaak in oude zwerfsteenliteratuur genoemde S. bifurcata. Voor

verzamelaars is het op naam brengen van syringopora’s zonder metrisch

microscopisch onderzoek geen optie, op twee uitzonderingen na:

S. maxima en S. affabilis.

 

 

 

Syringopora sp uiteverweerd Engels Kamp Groningen Syringopora maxina Haddorf 4

Syringopora sp. - Zwerfsteen van Groningen.

 

Zijaanzicht corallum. De gelijkenis met orgelpijpen maakt dat Syringopora ook wel 'orgelpijpkoraal' genoemd wordt.

Syringopora maxima - Zwerfsteen van Haddorf (Dld.).

 

Dit is de meest forse Syringopora die bekend is. De afzonderlijke coralllieten bereiken doornsneden van ca. 4mm.

Syringopora maxima Engels Kamp Groningen Syringopora maxima zijaanzicht Engels Kamp Groningen

Syringopora maxima - Zwerfsteen van het Engels Kamp in Groningen.

 

Bovenaanzicht.

Syringopora maxima - Zwerfsteen van het Engels Kamp in Groningen.

 

Zijaanzicht.

 

 

 

Syringopora maxima bezit bijzonder grote corallieten (tot 4mm) en is

daardoor niet moeilijk van de overige syringopora’s te onderscheiden.

S. affabilis daarentegen is een zeer fijn gebouwde soort met coralliet-

doorsneden van minder dan een millimeter. S. affabilis is bovendien

symbiontisch vergroeid met een stromatopoor, vooral met Symplexodictyon.

 

 

 

Syringopora met Symplexodictyon3 bovenaanzicht Haddorf Syringopora met Symplexodictyon2 Haddorf

Syringopora affabilis in Symplexodictyon sp. - Zwerfsteen van Haddorf (Dld.).

 

Beide organismen - stromatopoor en tabulaat - vormen samen een symbiose.

Syringopora affabilis met stromatopoor, zijaanzicht.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

© 2010-heden Kijkeensomlaag.nl
Flag Counter