De steen van Tonnenheide
Hij is zeker niet de allergrootste, maar imposant is hij wel, de steen
van Tonnenheide, oostelijk van de stad Rhaden tussen Diepholz
en Hannover in West-Duitsland. Voor de allergrootste uit
Scandinavië afkomstige zwerfkeien moeten we in het
oosten van Duitsland zijn, want hoe dichter bij het brongebied
in Scandinavië, des te groter doorgaans de keien zijn.
De steen van Tonnenheide is zo'n 10 meter lang, 7 meter breed
en 3 meter hoog en weegt niet minder dan 350 ton. De steen is niet
compleet. In vroeger jaren heeft men er zo'n 20 ton met buskruit van
af laten springen. Er viel destijds aan de handel in stenen en
steenbrokken een aardige cent te verdienen. Grote zwerfblokken
gebruikte men als 'steengroeve'. De steen van Tonnenheide is van
graniet en is gezien zijn kenmerken waarschijnlijk afkomstig uit de
Zuidzweedse provincie Blekinge, zo'n 750 km ten noorden van zijn
vindplaats.
'Der Alte Schwede' bij Övelgönne
In 1999 werd bij baggerwerkzaamheden in de Elbe ter hoogte
van Övelgönne bij Hamburg een enorme zwerfkei gevonden die
zich niet zo makkelijk liet verwijderen. Een zware drijvende kraan
moest er aan te pas komen om de kei met een omvang van ruim
19 meter en een hoogte van 4,5 meter uit het rivierbed te hijsen.
De steen heeft een gewicht van 217.000 kg!
Op 6 juni 2001 kreeg de kei een officiële plaats toegewezen op
de oever langs de Elbe en ontving daarbij de naam 'Der alte Schwede', niet helemaal origineel overigens, want ook in Saksen,
in het oosten van Duitsland, ligt een groot zwerfblok met die naam.
De kei is een grijze Vaxiögraniet, een gidsgesteente uit het oosten
van de provincie Småland in Zuid-Zweden. Onderzoek bracht aan het
licht dat de kei afkomstig is uit keileem uit de Elster-ijstijd
(Elsterien). Daarmee is deze 'Alte Schwede' ijstijdgeologisch gezien
het oudste grote zwerfblok in Duitsland. Alle andere grote
zwerfkeien dateren uit de twee ijstijden daarna (Saale- en Weichsel-
ijstijd). Interessant is dat aan de kei duidelijk te zien is dat hij door
het landijs getransporteerd is. Talrijke gletsjerkrassen sieren zijn
oppervlak. Bovendien zijn de uitstekende delen van de kei sterk
afgeschuurd.
Buskam, de grootste zwerfkei van Duitsland
Het Duitse Oostzee-eiland Rügen is rijk aan grote zwerfblokken.
De nabijheid van het Deense eiland Bornholm plus omringende
rotsbodem van de Oostzee en het Zweedse vasteland is daar niet
vreemd aan. De kei heeft een geschat volume van ruim 600 kubieke
meter. Het gewicht wordt op 1.600.000 kg geschat. Hiermee is deze
kei veruit de grootste zwerfsteen is die momenteel in Duitsland
bekend is.
De steen is van graniet, maar ligt jammer genoeg op 7 m diepte in zee,
zo'n 350 meter uit de kust. Vanaf het strand bij de badplaats Göhren
aan de zuidoostkust van Rügen kunt U de enorme steen in het Oostzeewater
zien liggen. Afhankelijk van de waterstand steekt de steen ca. 1,5
boven het water uit.
Onderzoek heeft uitgewezen dat de granieten kei hoogstwaarschijnlijk
afkomstig is van het Deense eiland Bornholm. Het gesteente komt
namelijk overeen met Hammergraniet, die in het noordwesten van
dat eiland ontsloten is.
Voor zeevogels is de sterk afgeronde kei een ideale uitvalsbasis. Het oppervlak is wit van de uitwerpselen.
Nog meer grote zwerfblokken zien?
Via onderstaande link krijgt u een lijst te zien met een groot aantal
verwijzingen naar opmerkelijke, beroemde, grote en reuzengrote
zwerfkeien in Duitsland.
http://www.strandsteine.de/findlinge.htm
Gellort, Kap Arkona op noordwest Rügen.
De grootste kei van Denemarken
In het oosten van het Deense eiland Fünen bij Hesselager, ligt de
tot dusver grootste zwerfsteen van Denemarken. De enorme kei is
enige jaren geleden voor een groot gedeelte uitgegraven. Zijn enorme
omvang komt daarmee goed tot uitdrukking, zeker als je er voor staat.
De omtrek van de steen is ca. 46 meter! Zijn inhoud wordt geschat op
370 m³ met een gewicht van dik 1 miljoen kg!
De Damen- of Hesselagerstenen, zoals de kei ook wel genoemd wordt,
is een migmatietgneis, dus van metamorfe oorsprong. De herkomst ligt
waarschijnlijk in Zuid- of Midden-Zweden. Bij de kei staat een
informatiebord en er is een picknickplaats ingericht.
De Damenstenen bij Hesselager op Fünen in Denemarken.