Afwijkende weergave

Op dit moment wordt er gewerkt aan het geschikt maken van de website voor tablets en mobiele apparaten. Het kan zijn dat de weergave hier en daar nog niet optimaal is. Wij vragen daarvoor uw begrip.

 

 

 

 

Rapakivi's vormen een familie van zeer wisselend uitziende, nauwverwante gesteenten. Ze zijn meest roodachtig van kleur en hebben een granietische samenstelling. Het bekendste type is Alandrapakivi. Deze geldt min of meer als het standaardtype onder rapakivi's, ook onder zwerfstenen. De karakteristieke ringetjesstructuur is bij Alandrapakivi het mooist ontwikkeld.
 

 

 

Alandrapakivi_-_Gieten__Drjpg
Alandrapakivi met talrijke door witte plagioklaas omgeven ovoïden - Zwerfsteen van Gieten (Dr.). Dit is het bekendste rapakivitype. Vanwege zijn karakteristieke uiterlijk wordt Alandrapakivi ook wel 'ringetjesgraniet' genoemd.


 

 

Rapakivi’s zijn van Precambrische ouderdom. Deze granieten zijn tussen 

1670 - 1470 miljoen jaar geleden ontstaan. De gesteenten komen

voor op het Baltisch schild in Scandinavië in een aantal geïsoleerde

voorkomens, die men aanduidt als massieven.

 

De variatie onder de rapakivi’s is groot, maar ondanks dat bezitten 

ze een aantal gemeenschappelijke kenmerken, zoals twee generaties

veldspaat en kwarts.
 

 

 

Rapakivigraniet_met_twee_generaties_-_EmmerschansDrjpg Pyterliet_met_2_generaties_kwarts_-_Tietjerk_Frjpg
Rapakivigraniet met een grote, ronde eersteling van kwarts (donker rookkleurig), kaliveldspaat (rechtsonder) en plagioklaas (linksboven). Zij vormen kristallen van de 1e generatie. De fijnkorrelige grondmassa daartussenin bestaat uit kaliveldspaat en kwarts van de 2e generatie - Zwerfsteen van Emmerschans (Dr.). Pyterliet - Zwerfsteen van Tietjerk (Fr.). De grote rose-oranje kaliveldspaat wordt omgeven door een krans van grijsachtige en/of rookkleurige kwartsen van de 1e generatie. In het veldspaatkristal  is een concentrische zone met kleine kwartsen aanwezig. Sommige vormen kleine druppeltjes, andere zijn meer concaaf van vorm. Deze kwartsinsluitsels beschouwt men als kwarts van de 3e generatie.

 


 

 

Kaliveldspaat, plagioklaas en kwarts zijn de belangrijkste mineralen,

naast biotiet en hoornblende of het omzettingsproduct hiervan, chloriet. 


 

 

 

De opvallendste kenmerken van rapakivi’s met de typische rapakivistructuur

zijn:

 


1) De eivormige gedaante van kaliveldspaateerstelingen. Men noemt deze

          ovoïden.
 

 

2) De aanwezigheid van 1-3mm dikke mantels van plagioklaas om de ovoïden.

 

3) Het voorkomen van op zijn minst twee generaties kwarts.


 

 

 

Alandrapakivi_ovode_met_dubbele_ring_-_Gieten_Drjpg Witte_Laitilarapakivi_met_ovoden_-_Zuidbarge_Drjpg

Alandrapakivi - Zwerfsteen van Gieten (Dr.).

 

De ovoïden zijn  omgeven door een witverweerde ring van plagioklaas. Ruimtelijk gezien zijn ovoïden kogels van kaliveldspaat, die omgeven zijn door een mantel van plagioklaas.

Laitilarapakivi - Zwerfsteen van Zuidbarge (Dr.).

 

Vooral de grotere ovoïden missen dikwijls een plagioklaasmantel. Deze ovoïden bevatten vaak kleine insluitsels. De zwarte zijn vaak van hoornblende en/of biotiet. Daarnaast komen ook kleine kwartsinsluitsels voor. In de ovoïden zonder plagioklaasmantel zijn de insluitsels dikwijls in concentrische zones gerangschikt.

 

 

 

 

 

 

 

 

© 2010-heden Kijkeensomlaag.nl
Flag Counter