Dit is de ontkalkte variant van het Voorst-keileemtype. Oudemirdumkeileem is dus ook schollenleem, maar dan kalkvrij. Op de Hondsrug is dit type met zekerheid aangetroffen in een ontsluiting langs de N33 bij Gieten en verder in twee bouwputten (Hondsrugtunnel en het terrein van de nieuwe dierentuin). Beide keileemvarianten, zowel de kalkhoudende als de ontkalkte versie, kwamen bij Gieten boven elkaar in het profiel voor.

 

 
 
 Oudemirdumkeileem
 
Rossig bruinrode ontkalkte keileem van het Oudemirdum-type - Oostelijke Hondsrug bij Gieten (Dr.)
 
 
Verdieping
 
Flow-till
Bij Gieten in Noord-Drenthe was bij graafwerkzaamheden langs de N33 over een lengte van zo'n 250 meter een
prachtig keileemprofiel ontsloten. Het tracé doorsneed in
oost-west richting de oostelijke tak van de Hondsrug. Halverwege de ontsluiting
was vanaf het maaiveld naar onderen een 5,5 meter hoog keileemprofiel ontsloten.
De keileem werd bovenaan begrensd door een ca. 1 meter dikke laag dekzand uit
het Weichselien dat aan de bovenzijde over ging in een oude bouwvoor.
 
De onderste 2 tot 3 meter van het profiel werden ingenomen door onregelmatige
partijen Voorst- en Oudemirdumkeileem. Daartussenin en deels ook erop liggend
waren talrijke onregelmatige pakketten smeltwaterzand zichtbaar. Het zand was
tamelijk grofkorrelig, duidelijk gelaagd en van een typische rossig bruingele kleur.
Het zand leek als twee druppels water op vergelijkbare afzettingen die eerder
aan de Kreupelstraat in de stad Groningen konden worden waargenomen.
 
De gelaagdheid van de smeltwaterpakketten was overal verstoord, soms zo sterk
dat aan stuwing of aan kryoturbatie gedacht kon worden. De diepte onder het
maaiveld maakte dit laatste echter zeer onwaarschijnlijk. De vervorming zal ongetwijfeld
van glacigene oorsprong zijn. De zandlenzen waren zeker over meer dan 100 m te
vervolgen. Ze maakten duidelijk de indruk ooit één geheel te hebben gevormd.
 
Ook de partijen Voorst- en Oudemirdum-keileem waren zeer onregelmatig van
vorm. Ze versmalden zich soms tot dunne slierten. Die laatste kwamen ook 
afzonderlijk in het profiel voor. Bovenin de smeltwaterzandlenzen waren wisselend
dikke bandjes en slierten Voorstkeileem aanwezig. Naar boven toe was het glacigene 
pakket afgedekt door stenenrijke keileem van het Emmen- en het Nieuweschoot-type.
Niet alleen de Voorst-keileem was plaatselijk kalkhoudend, de bovenliggende keileem
was dat ook.
 
Het geheel overziend komt een beeld naar voren van een pakket glacigene
afzettingen dat kenmerken heeft van een 'flow-till'. Flow-tills ontstaan bij het
afsmelten van landijs, waarbij in en op het ijslichaam aanwezige  afzettingen langs
de ijshelling naar beneden glijden en op de ondergrond terechtkomen. Hierbij is de
samenhang van het glacigene sedimentpakket voor een belangrijk gedeelte verloren
gegaan.
 
Een complicerende factor is dat de keileemafzettingen op de Hondsrug en de andere
zandruggen blijk geven van glaciale erosie. Nieuweschoot- en Emmenkeileem komen
in hoofdzaak voor op de oostelijke tak van de Hondsrug en verder vrijwel uitsluitend
op de hoogste delen van de overige zandruggen. Sedimentatie en glaciale erosie gingen
waarschijnlijk hand  in hand door het relatief snel bewegende ijs van de Hondsrug-ijsstroom.
 
 
 
 
 
 
 
© 2010-heden Kijkeensomlaag.nl
Flag Counter