Hoe sterk rhombenporfieren van elkaar kunnen verschillen, kan
iedere verzamelaar uit eigen ervaring vaststellen. Op plaatsen
waar ze veel voorkomen, zal men constateren dat het
moeite kost om twee identieke exemplaren te vinden. Ondanks
de kleurvariaties, de aantallen eerstelingen en de vorm en grootte daarvan,
verschillen ze in chemische opzicht niet of nauwelijks.
Door de macroscopische verschillen die rhombenporfieren laten zien
is het de moeite waard om te zien of een aantal van de vondsten tot op
type-niveau gedetermineerd kan worden. We moeten rekening
houden met het feit dat binnen een bepaalde lava-afzetting in
het Oslogebied variaties optreden. Zo wisselt het aantal eerstelingen, maar ook of er kleine gasbelletjes in zijn achtergebleven die later al of niet met secundaire mineralen zijn opgevuld.
Verder moet rekening gehouden worden met het feit dat verschillende
rhombenporfiertypen op elkaar lijken. Hier komt nog bij dat de
herkenning van een betreffend RP-type in afhangt van hoe de
eerstelingen in de zwerfsteen aangesneden zijn. De enigszins
platte veldspaatfenokristen zijn vaak door lavastroming planparallel
gerangschikt. Aan de ene zijde van de steen kijken we daardoor
tegen voornamelijk smalle dwarsdoorsneden aan, terwijl de vlakken
daar min of meer loodrecht op ogenschijnlijk veel grotere en ook
anders gevormde doorsneden tonen.
Zwerfstenen van rhombenporfier zijn daarom lang niet altijd tot
een bepaald type te herleiden, terwijl aan de andere kant de
gedetermineerde typen wel eens onjuist kunnen zijn. Deze
onzekerheden hoeven geen belemmering te zijn om te proberen
of in onze zwerfstenen een bepaald rhombenporfier type (=RP-type) te herkennen is. Dat een zekere mate van subjectiviteit hierbij een rol speelt mag duidelijk zijn.
![]() |
![]() |
![]() |
Rhombenporfier, type RP1, Kölsas - Zwerfsteen van Werpeloh (Dld.).
|
Rhombenporfier, type RP1, Kölsas - Zwerfsteen van Werpeloh (Dld.). | Rhombenporfier, type RP1, Kölsas - Zwerfsteen van Torup-strand, Jammerbocht, Denemarken. |
Zeker is dat we een rhombenporfier nooit
kunnen koppelen aan een exacte plaats van herkomst in het Oslogebied.
In onderstaande foto-overzichten krijgt U een indruk van de
veelvormigheid van dit fascinerende vulkanische gesteente. Het
eerste overzicht toont een aantal rhombenporfieren uit Werpeloh
in Duitsland. Daarnaast kunt U een album aanklikken met op
RP-nummer gedetermineerde zwerfstenen van rhombenporfier,
eveneens voornamelijk afkomstig uit Werpeloh.
In de overige foto-albums komen rhombenporfieren aan bod die in
Noord-Nederland, het Deense Jutland en langs de kust van Vesteroya
zuidelijk van Sandefjord in Noorwegen zijn verzameld en gefotografeerd.
Opvallend is het verschil in uiterlijk tussen de Noors/Deense en Duitse
zwerfstenen uit het Emsland, een verschil dat geheel te wijten is aan
verschil in verwering. Zwerfstenen uit Jutland en Zuid-Noorwegen
dateren uit het Weichselien, die van Ostfriesland en het Emsland
komen uit het Elsterien, twee ijstijden ouder. Dat scheelt al gauw
250.000 jaar verweringstijd.
Hoe bekijkt U de foto's?
Door op het gewenste albumplaatje te klikken opent U het
foto-album.
![]() |
![]() |
![]() |
Rhombenporfieren van Werpeloh (Dld.) |
Rhombenporfiertypen van Werpeloh en Ostfriesland (Dld.) |
Rhombenporfieren uit Noord-Nederland |
![]() |
![]() |
![]() |
Rhombenporfieren Noord-Jutland, Denemarken |
Rhombenporfieren uit Noorwegen |
Rhombenporfiertypen Noorwegen |