Stenen en fossielen zoek je in het buitenland, toch? Niets is minder waar. Dichterbij huis kan het ook en... is minstens zo interessant. Bovendien zijn de vindplaatsen in ons land makkelijker en vaker bereikbaar. Stenen zoeken in eigen land ligt misschien niet direct voor de hand, want bergen er niet en rotslandschappen evenmin. Maar hoe zit het met groeves? Zijn die er wel?

 

 

Groeve_De_Boer_-__Emmerschans_Drjpg Stenen_zoeken_-_Wilsum_Dldjpg

In de bodem van Noord-Nederland vind je talloze stenen. Ze zijn in de ijstijd met het landijs uit Scandinavië naar hier gekomen. Veel stenen zijn van keihard graniet. Aan de Drentse hunebedden kun je zien hoe groot sommige keien wel kunnen zijn.

In zandgroeves komen behalve zand vaak ook grind en grotere stenen te voorschijn. Via zeven komen die op hopen te liggen. In de massa stenen kun je veel bijzondere steensoorten vinden en... vaak ook fossielen.

Akkerzwerfstenen_-_Norg_Drjpg Zwerfstenen_-_NorgDrjpg

Een andere mogelijkheid om stenen te vinden is het zoeken langs akkers. Vooral in Drenthe komen op sommige plaatsen bij het oogsten grote hoeveelheden stenen te voorschijn. Boeren gebruiken ze wel om de inrit naar hun akkers mee te verharden.

Het sortiment stenen dat van de akkers komt is vrijwel hetzelfde als dat welke je in groeves tegen komt. Ze zijn alleen veel vuiler.

 

 



Toegegeven, in een land als Duitsland of Frankrijk heb je  meer mogelijkheden om

stenen, fossielen en mineralen te verzamelen, maar vlak ons eigen land niet uit.

Op enkele plaatsen in het oosten van ons land, in Twente en in de Achterhoek,

komt vast gesteente voor. Daarin kun je bijzondere fossielen vinden. In de zandsteen

in het Overijsselse Losser komen allerlei schelpafdrukken voor. In het gemeentehuis

van Losser krijg je daar een goede indruk van.

 

Iets zuidelijker, in de steengroeve bij Winterswijk, kun je niet alleen botten en

pootafdrukken van kleine dinosauriërs vinden, in de grijze mergel verzamel je

ook fraaie mineralen als pyriet, calciet, dolomiet en coelestien. En Zuid-Limburg?

Dat is een waar mekka op fossielengebied. Vooral de fraaie krijtfossielen zijn bekend

en bij verzamelaars geliefd. In de groeves daar kun je met weinig moeite allerlei

fossielen vinden.



 

 

Muschelkalkgroeve_-_Winterswijk Enci-groeve_-_Maastricht

Bij Winterswijk ligt de 'Steengroeve' waar mergelkalk gewonnen wordt. Het is een van de weinige plaatsen in ons land waar vast gesteente wordt gewonnen.

De grijswitte kalksteen bevat op sommige plaatsen fossielen van kleine sauriers. De kalksteen is in de Trias-periode in een lagune-achtig waddenmilieu afgezet, vandaar dat je er pootafdrukken en ook skeletdelen kunt vinden van kleine land- en zeesauriers.

Mineralen vind je er ook: goudglanzende kubusvormige kristallen van pyriet, waterheldere calciet en coelestien.

In de bekende Enci-groeve bij Maastricht wint men voor de cementfabricage een zeer zuivere kalksteen uit het Boven-Krijt, waarin je talrijke mooie fossielen kunt vinden. Helaas is deze laatste mogelijkheid voor fossielenverzamelaars verleden tijd. 

 

up Terug.

 

 

De rest van ons land bestaat voornamelijk uit klei, veen en zand. Losse grondlagen,

die doorgaans niet oud zijn. Daarin verwacht je zeker geen fossielen of stenen te

vinden, om van mineralen en kristallen maar te zwijgen. 

 

Toch, als het om zwerfstenen, steensoorten en fossielen gaat, ben je in ons land niet

slecht uit. De bodem zit er plaatselijk vol mee. In Midden- en Zuid-Nederland zijn het

grindstenen die rivieren als de Maas en de Rijn hier hebben gedeponeerd. In het

noorden en oosten van ons land zijn we nog beter bedeeld. In het grind 

van een verdwenen oerrivier kun je allerlei fraaie vondsten doen, waaronder een groot

sortiment aan zeer opmerkelijke fossielen. Verder zijn er veel zwerfstenen uit

Scandinavië te vinden. In sommige daarvan komen prachtige fossielen voor.

 

 

 

Groeve_Schreuder_-_Wilsum_Dldjpg Grindhoop_groeve_Liesen_-_Wilsum_Dldjpg

In zandgroeves wordt in zeefinstallaties het zand van het grind gescheiden. Het grind komt komt op hopen te liggen en wordt, omdat het in Noord-Nederland vaak van slechte kwaliteit is, meest voor erfverharding e.d. gebruikt.

In het grind kun je allerlei verkiezelde fossielen vinden uit verschillende perioden van de aardgeschiedenis.

Paleofavosites_sp Ammoniet_-_Ellertshaar_nieuw

Verkiezeld koraal (Paleofavosites sp.) - Zwerfsteen van Zuidlaren (Dr.)

Dit type koraal kom je verkiezeld in kleine en grotere fragmenten vrij vaak tegen in de grindhopen. 

Ammonietafdruk - Zwerfsteen van Ellertshaar (Dr.).

In verkiezelde klei-ijzerstenen uit Jura-afzettingen uit het Teutoburgerwoud en het Wiehengebergte in Duitsland komen dikwijls steenkernen en of afdrukken voor van ammonieten. Ze zijn in het grind regelmatig te vinden.

 

 

 

Nederland, zegt men, is het 'geologisch afvalputje' van Europa. Miljoenen jaren lang

hebben rivieren en gletsjers in de ijstijd enorme hoeveelheden klei, zand, grind en

stenen in ons land afgezet, afkomstig uit landen als Tsjechië, Polen, Duitsland, Frankrijk,

België, Denemarken, Noorwegen, Zweden, Finland en Europees Rusland. Nergens vind

je zo'n grote verscheidenheid aan steensoorten en fossielen als juist in ons vlakke en

natte landje.

 

 

 

 

Zandsteen_met_Skolithos_-_Werpeloh_Dldjpg Vuursteen_met_zeegel_-_Haddorf_Dldjpg

Kalmarsund buizenzandsteen - Zwerfsteen van Werpeloh (Dld.).

Ook uit Scandinavië zijn zwerfstenen met fossielen in ons land terecht gekomen. Zo vind je in Noord- en Midden-Nederland vaak zandstenen uit het Vroeg-Cambrium met daarin sporenfossielen van allerlei organismen. Van de dieren zelf is niets over gebleven, van hun graafactiviteiten des te meer. In de steen hierboven zijn donker gekleurde woonbuizen zichtbaar van Skolithos. Dergelijke zandstenen noemt men wel 'buizenzandsteen'.

Vuursteen met een steenkern van een zeeëgel - Zwerfsteen van Haddorf (Dld.).

Vuursteen komt in Noord-nederland bijzonder veel voor. Vuursteen vormt geen bergen of rotsen, maar komt voor als concreties in kalksteen uit het Krijt. In vuursteen vind je veel fossielen, vaak heel klein als "mostakjes" (= bryozoën), maar ook komen er regelmatig fraaie steenkernen in voor van schelpen en zeeëgels, zoals hierboven op de foto.

 

 

 

 

 

up Terug.

 
© 2010-heden Kijkeensomlaag.nl
Flag Counter